Dag daglicht!

Zoals ik in mijn vorige blog al had aangegeven, verdwijnt het daglicht in een rap tempo. Momenteel, 11 uur op een zaterdagochtend, kan ik het nauwelijks nog schemering noemen. De zon komt niet meer op, tot ik weer terug in Nederland ben. Afgelopen weken stonden dan ook in het teken van alles doen wat niet meer kan als het licht verdwijnt.

Tweeënhalve week terug wilde ik daarom nog één laatste keer bewust de zon op mijn gezicht hebben gehad voordat het licht helemaal zou verdwijnen. Dat kon inmiddels alleen nog maar aan het overkant van het fjord, dus besloten we op een vrije woensdag de top Tenoren te beklimmen en een bezoek te brengen aan een pingo en een rock glacier. Die laatste twee waren mijn voorwaarden voor het wandelen op een studiedag! ;) In augustus en september konden we vanwege het vlechtende riviersysteem niet oversteken, maar vanwege de kou in oktober was het bevroren en konden we er met microspikes (of voor de liefhebbers glijdend op bergschoenen) makkelijk overheen. En wat was dat betoverend mooi in combinatie met de net opgaande zon rond een uur of half tien.

De pingo werd als eerste bereikt; het is een soort cirkelvormige heuvel met een kern van ijs. Ik had er nog nooit een in het echt gezien en het overtrof mijn verwachtingen: wat is zo’n ding groot! Vervolgens begon de wandeling pas echt met de steile helling omhoog, de laag sneeuw bemoeilijkte het nog meer. Zo halverwege was het dan ook een terechte beloning om eindelijk de zon bereikt te hebben. Op een of andere manier had ik gehoopt de warmte van de zon op mijn wangen te voelen, maar ik had toch moeten weten dat het vanwege de lage hoek van de zon en de behoorlijke kou iets teveel gevraagd was. Desalniettemin heb ik toch een goede minuut met mijn gezicht in de zon stil gestaan en afscheid genomen! De volgende stop was de rock glacier, een gletsjer die voor meer dan de helft uit gesteenten bestaat (in plaats van ijs). Prachtig uitzicht, vooral de vormen op het oppervlak die getuigen van de langzame beweging. En dan last but not least, de top van Tenoren! Het laatste stukje is nog wel even met handen en voeten omhoog klimmen, wat een uitdaging is met een geweer op de rug. Terwijl ik even op adem kwam en mezelf gerust probeerde te stellen (het was echt wel steil), kwam de zon nog een laatste keer achter de bewolking vandaan. Dat zetje had ik nodig! Op de top hadden we een prachtig uitzicht op de vallei en daar konden we van genieten terwijl we een kop thee dronken en een (half bevroren) boterham naar binnen werkten.

Het was behoorlijk koud die dag, zelfs voor mijn begrip tegenwoordig. Op de top -15 °C, maar gevoelstemperatuur -24 °C.  Na een korte pauze vanwege de langzaam bevriezende billen en vingers begaven we ons weer op de terugweg. Dat ging op sommige stukken een stuk sneller door naar beneden te glijden op je billen. Helaas was de sneeuw niet altijd zo dik als je dacht, dus had ik er nog wat blauwe plekken aan over gehouden. Het moet een bijzonder gezicht geweest zijn met een geweer op schoot. Beneden werden we nog getrakteerd op een kudde rendieren. Het was een mooie dag!

Een kort intermezzo over bevroren billen. De laatste weken maakte het niet meer uit hoeveel lagen ik over mijn benen aantrok; mijn billen bevroren steevast. Nu is de weg naar gevoelloze billen niet ideaal, maar de weg terug is allerminst prettig. Zo zat ik na een wandeling tussen wat colleges door hevig te wiebelen op mijn stoel tijdens een presentatie. Mijn buurman (tevens mee geweest op de wandeling) keek even om en raadde het meteen: “aha, komen je billen weer tot leven?”. Pff, nou dat kon je wel zeggen, eerst de sensatie van prikkende naalden (zoals met een slapend ledemaat) en daarna alsof je je billen boven een barbecue hebt hangen. Het lied wat ik tijdens deze ervaring in mijn hoofd was “My butt is on fire”, bedenk de melodie van Sex on Fire – Kings of Leon op de achtergrond.

Het laatste veldwerk voordat de zon verdween werd ook een feit. Dit betekende vanwege het donker wel wat relaxte werktijden, van 10 uur in de ochtend tot 3 uur in de middag. Zo gingen we een vrijdag op pad om een snow pit (sneeuwkuil in Nederlands?) te graven van 3 meter lang bij 1 meter breed bij 1 meter diep. Vanwege de kou hadden we de sneeuwscooterpakken aan, maar tijdens het graven kreeg ik het warm genoeg. Na het graven analyseerden we de verschillende lagen sneeuw op hardheid, kristalvorm en –grootte, dichtheid en (vloeibaar) waterinhoud. Op deze manier kan er achterhaald worden of er een zogenaamde zwakke laag in de snowpack (pak sneeuw?) bevindt die potentieel een lawine kan veroorzaken. Best belangrijk werk! Na deze academische tijdsbesteding kregen we een korte training in lawine reddingen. De emergency beacons waren ergens in de sneeuw verstopt en wij moesten ze zo snel mogelijk vinden en opgraven. Rennen in minimaal halve meter sneeuw is niet makkelijk, laat staan heuvel op. Het is frustrerend hoe lang het duurt tot je de exacte plek hebt gevonden. Gelukkig was dit maar een oefening, maar ik realiseer me nu wel goed hoe gevaarlijk het kan zijn.

Afgelopen zondag was dan eindelijk het bevreesde moment dat de zon niet meer op kwam. Midden op de dag hebben we nog enkele uren schemering, maar dat is het dan toch echt. In principe zijn wandelingen in het donker wel mogelijk, maar het ijsberengevaar maakt het wel wat spannender. Daarom houd ik het op korte wandelingen rondom het middaguur. Afgelopen weekend werd het een ijs grot in een van de gletsjers ten zuiden van Longyearbyen. Na een interessante wandeling langs soort bevroren golven van gesteenten en ijs (voor de aardwetenschappers onder ons; een rock glacier ontstaan uit een morene aangevuld met materiaal uit lawines) en over de gletsjer, kwamen we bij de ingang van de ijs grot. De ingang was een melt water channel (kanaal uitgesleten door smeltwater), vrij spectaculair. In de grot zelf was het ontzettend donker en hadden we hoofdlampjes nodig om de prachtige structuren te zien. IJspegels, kristallen, noem het maar op. Daarna de kou en sneeuwbui weer in; heerlijk.  

Aankomende weken zijn er geen colleges meer en kunnen we ons focussen op alle deadlines voor een essay, posterpresentatie en tentamens. Dat wordt misschien nog wel zwaar in het donker. Van de week viel me nog op dat ik het allemaal wel mee vond vallen; ik was helemaal niet zo moe! Helaas ging dat knopje gister om, toen mijn lichaam dacht dat het om 3 uur ’s middags toch al wel weer bedtijd is. Voor de laatste maand bikkelen we nog even door dus. Dag daglicht!