Een midzomernachtdroom

Het voelt alweer weken geleden, maar afgelopen maandag was de meest magische dag van deze week. Het was prachtig, helder weer en dat betekent dat het bij de arctische geologen begint te kriebelen om te gaan wandelen. Voordeel van het leven in Spitsbergen in de zomer, is dat je midden in de nacht nog kan zien waar je je voeten neerzet. Na de colleges overdag, konden we dus nog beginnen aan een zes uur-durende wandeling. En zo werd onze eindbestemming van die avond de Nordenskiölfjellet: de hoogste top in de omgeving van Longyearbyen (1051 m). Met twee geweren en ervaren bergbeklimmers als klasgenoten voelde ik me veilig genoeg om de besneeuwde top te overwinnen. Ik moet toegeven dat het niet makkelijk was om in een laag sneeuw een steile helling te beklimmen, mijn stokken waren op dat moment mijn allergrootste maatjes. Des te groter was de beloning op de top na 4 uur klimmen: het uitzicht op de archipel met een “ondergaande” zon. Met al mijn (6?) lagen aan, een kopje thee en een stukje chocola, zittend in de sneeuw, kon mijn geluk niet meer op. 

De rest van de week was het wat betreft studie vooral gericht op het maken van een 1:70,000 geomorfologische kaart van Adventdalen, de vallei waarin de universiteit is gevestigd. Dit betekent in principe uren achter het scherm via luchtfoto’s en DEMs (soort hoogtekaart) speuren in het landschap naar bijzondere vormen en deze determineren. Op zich nog verrassend leuk, maar het liefst bekijk ik ze in het veld. 

Daar was het vrijdag weer tijd voor gelukkig. Dit maal weer een historisch moment; mijn eerste voetstappen op een ijskap. Vandaag was het niet alleen luisteren naar de docent, maar handen uit de mouwen! Een van de belangrijkste aspecten van gletsjers en ijskappen die de universiteit monitort is de massabalans; hoeveel ijs groeit er aan en hoeveel ijs smelt er weg. Onze taak was dat te achterhalen met behulp van palen die in voorgaande jaren in het ijs zijn geboord. Het boren moesten wij zelf ook doen; het ijs smelt zodanig hard dat de palen maar een paar jaar gebruikt kunnen worden voordat ze omvallen. Het was ongebruikelijk (en verontrustend...) warm, maar liefst 15 graden. Zoals je de hitte ziet trillen boven asfalt op een warme dag, zagen wij dit boven het ijs. Al die hitte zorgde wel voor fascinerende smeltwater patronen in het ijs. Always look at the bright side?

Inmiddels zijn we ook met eigen veldwerkprojecten begonnen in groepjes van 3, waarvoor je in principe alles zelf moet regelen. Dat is in Spitsbergen wel iets anders dan in Nederland, want je moet nadenken over geweren, satelliettelefoons, emergency beacons, gevaarlijke lawines en landslides etc. Afgelopen maandag hadden we de locatie al even verkend, een zogenaamde proglaciale stroom; een rivier voor het gletsjerfront. Vrijdagavond en nacht waren er echter hevige regenbuien, wat betekende dat we zaterdag het veld in moesten om te kijken hoe ons meetstation er bij stond. Dit betekende dat ik last minute op zaterdagochtend 4 kg zout aan het verdelen was in zakjes van 200 gram. Mijn keukengenoten keken wel een beetje gek op... Het zout hadden we nodig om een inschatting te maken van de afvoer van de stroom: hoe groter de afvoer, hoe kleiner het percentage zout dat je meet. De afvoer van de rivier was zodanig hoog dat we er niet zomaar bij kwamen, waardoor we via een steile helling de plek moesten bereiken. Vanaf die hoogte zagen we al dat het meetstation in drie stukken langs de rivier lag... De moed zakte ons in de schoenen, maar we wilden wel checken of de data misschien nog verkregen kon worden. Wonder boven wonder waren alle sensoren nog ter plaatse, al dan niet onder een halve meter puin. De logger had ook een zwempartijtje gehad, om precies te zijn om 9.15 uur die ochtend. Daarna gaf hij wel hele gekke waarden, zoals een waterniveau van min 3 meter... Hoewel het behoorlijk frustrerend was te realiseren dat we een nieuw meetstation moesten opzetten, hadden we behoorlijk geluk bij ongeluk dat we onze data nog wel hadden (met maar een klein gat van 6 uur). Een leerzame les, onderzoek is zeker niet alleen maar rozengeur en manenschijn. 

Inmiddels begint het rond 11 uur in de avond te schemeren. In het begin keek ik uit naar donkere nachten voor mijn nachtrust, maar inmiddels zie ik er tegen op. Het is heerlijk dat je elke dag volledig kan benutten en altijd naar buiten kan om bijvoorbeeld te wandelen. In een maand zal dit heel anders zijn... Daarom heb ik een oude hobby uit Noorwegen opgepakt die ideaal is voor de koude, donkere winter: breien! Project muts is gestart.